Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012

ΕΝ. Β΄. ΚΕΦ. 8: Ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαμάντιος Κοραής




ΚΕΦ.8: Ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαμάντιος Κοραής
            Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος)
  • Γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας ( Φερές). Ήταν γιος εμπόρου.
  • Μπήκε στην υπηρεσία των Φαναριωτών στην Κωνσταντινούπολη.
  • Μετανάστευσε στο Βουκουρέστι ως γραμματέας του ηγεμόνα της Βλαχίας.
  • Επηρεάστηκε από τις ευρωπαϊκές ριζοσπαστικές ιδέες.
  • Έκανε κύριο στόχο του την απελευθέρωση της πατρίδας.
  • Το 1790 ταξίδεψε στη Βιέννη.
Το όραμα του Ρήγα ήταν η συνεργασία των υπόδουλων βαλκανικών λαών για την απελευθέρωσή τους από τον οθωμανικό ζυγό και η δημιουργία ενός ευνομούμενου δημοκρατικού κράτους στο οποίο θα κυριαρχούσε η ελληνική γλώσσα και παιδεία
Συγγραφικό – εκδοτικό έργο
  • Εξέδωσε γαλλικά μυθιστορήματα μεταφρασμένα στη δημοτική.
  • Βιβλίο Φυσικής για σχολική χρήση.
  • Τη «Χάρτα της Ελλάδος», έναν τεράστιο χάρτη της Ελλάδας.
  • Μια εικόνα του μέγα Αλέξανδρου.
  • Πολλά άλλα έργα
  • Τον Θούριο. Έναν φλογερό επαναστατικό ύμνο που συγκίνησε πολλούς νέους της εποχής και έγινε σύμβολο του αγώνα για την ελευθερία.
Οι Αυστριακοί συνέλαβαν τον Ρήγα και τους συνεργάτες του το Δεκέμβριο του 1797. Λίγο αργότερα τον παρέδωσαν με του επτά συντρόφους του στους Τούρκους, οι οποίοι τους θανάτωσαν και τους έριξαν στον ποταμό Δούναβη.
Αδαμάντιος Κοραής
  • Καταγόταν από πλούσια οικογένεια της Χίου.
  • Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1748.
  • Φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης.
  • Εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γαλλία όπου σπούδασε ιατρική.
  • Γνώρισε τη Γαλλική επανάσταση και τις φιλελεύθερες ιδέες της.
Ασχολήθηκε με
·                  Την αντιγραφή, την επιμέλεια και τη δημοσίευση χειρογράφων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων
Ο Κοραής συνέβαλε σημαντικά στην ιδεολογική προετοιμασία της Μεγάλης Επανάστασης με ποιήματά του, όπως το «Σάλπισμα Πολεμιστήριον» , αλλά και με συμβουλευτικές επιστολές του κατά τη διάρκεια της Επανάστασης

Ο Κοραής πίστευε ότι για να ελευθερωθεί το ελληνικό έθνος, έπρεπε πρώτα να φωτισθεί διαμέσου της παιδείας, με κατάλληλη μέθοδο διδασκαλίας και χρησιμοποιώντας μια νέα ελληνική γλώσσα, με απλούστερη μορφή από την αρχαία. Η απήχησή του ήταν μεγάλη και πολλοί δάσκαλοι ζητούσαν τις συμβουλές του.
Επίσης πρότεινε τη χρήση μιας γλώσσας που θα είχε ως βάση την καθομιλουμένη γλώσσα της εποχής από την οποία θα είχαν αφαιρεθεί οι ξένες λέξεις και οι διάφορες ιδιωματικές εκφράσεις.

">

ΚΕΦ. 7: Οι δάσκαλοι του Γένους



ΕΝ. Β΄ ΚΕΦ.7 : Οι  δάσκαλοι του Γένους

Δάσκαλοι του Γένους  ονομάζονται οι μορφωμένοι Έλληνες που κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας συνέβαλαν , με την προφορική διδασκαλία τους ή με τα κείμενά τους, στην καλλιέργεια της ελληνικής παιδείας.

Αρκετοί από τους δασκάλους του γένους ήταν ή έγιναν αργότερα κληρικοί:
  • Σπούδασαν στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα,  στα Ιόνια νησιά,  στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και στο εξωτερικό
  • Δίδασκαν σε ναούς, σε σχολεία και σε δημόσιους χώρους
  • Έγραφαν επιστολές και άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες- βιβλία που τα τύπωναν με την υποστήριξη της Εκκλησίας, των Φαναριωτών ηγεμόνων ή φιλομαθών εμπόρων.
  • Βοήθησαν (στην ίδρυση σχολείων , στην τόνωση της παιδείας, στην ιδεολογική προετοιμασία της Μεγάλης Επανάστασης του 1821, στην ανάπτυξη του Φιλελληνισμού στη Δύση)
Νεοελληνικός Διαφωτισμός:
Είναι μια πνευματική δράση που σημειώθηκε κατά τον 18ο και τις αρχές του 19ου αιώνα. Οι ιδέες και τα κηρύγματα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού(βλ.σελ. 17 του βιβλίου) κυριαρχούσαν στη Δυτική Ευρώπη. Οι νέες φιλελεύθερες και ριζοσπαστικές ιδέες έφτασαν και στην ελληνική Χερσόνησο δυναμώνοντας την επαναστατική διάθεση
των υπόδουλων Ελλήνων. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η δράση των Ελλήνων λόγιων στη Δύση.
Μεγάλες μορφές στα ελληνικά γράμματα:
· Δημήτριος Καταρτζής: Φαναριώτης νομικός
· Ευγένιος Βούλγαρης:  (δίδαξε στην Αθωνιάδα Σχολή φιλοσοφία και μαθηματικά)
· Γεώργιος Κωνσταντάς, Δανιήλ Φιλιππίδης :(συνέγραψαν στη δημοτική τη «Γεωγραφία Νεωτερική»)
·Μιχαήλ Περδικάρης :(σατίρισε πρόσωπα και γεγονότα της εποχής του).
·Κοσμάς ο Αιτωλός: Ξεχωριστή προσωπικότητα αποτελεί ο.
Συνδύαζε το πνεύμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της παιδείας με τη θρησκευτική πίστη και την εθνική συνείδηση.
Ήταν λόγιος μοναχός του Αγίου Όρους, ιεροκήρυκας και μάρτυρας. Περιόδευε στην ύπαιθρο για να αναχαιτίσει τους εξισλαμισμούς ιδρύοντας σχολεία.

Το 1806 εκδόθηκε στην Ιταλία η «Ελληνική Νομαρχία», έργο άγνωστου συγγραφέα αφιερωμένο στον Ρήγα Βελεστινλή. Σε αυτό το σημαντικό κείμενο του νεοελληνικού Διαφωτισμού καταδικάζεται η «αναρχία» και η «μοναρχία» και προβάλλεται ως ιδανική  διοίκηση η «νομαρχία», δηλαδή το πολίτευμα όπου εξουσιάζουν οι νόμοι.
Τι θα μάθουμε;
1)    Ποιους ονομάζουμε δασκάλους του Γένους;
2)    Πού σπούδασαν οι δάσκαλοι του Γένους, πού δίδασκαν και τι πέτυχαν με το έργο τους;
3)    Τι ονομάζουμε Φιλελληνισμό;
4)    Τι ονομάζουμε Νεοελληνικό Διαφωτισμό;
5)    Αναφέρουμε μερικούς εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.
6)    Τι γνωρίζουμε για την «Ελληνική Νομαρχία»;
7)    Τι γνωρίζουμε για τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό;
 

">

Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2012

ΚΕΦ.6 : Οι Έλληνες των παροικιών και των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών




EN. B ΚΕΦ.6: Oι  Έλληνες των παροικιών και των παραδουνάβιων περιοχών
Μετανάστευση Ελλήνων στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας :
1.               Α’  περίοδος  --      15ος-16ος αιώνας
·Μετανάστευση υποχρεωτική   (Λόγιοι , Ευγενείς ,  Στρατιώτες )
·Αίτια (Πολεμικές συγκρούσεις, Τουρκική επέκταση)
·Καταγωγή  (Κύπρος, Κρήτη, Παραθαλάσσια μέρη όπως Μονεμβασιά , Μάνη, Ναύπλιο, Ήπειρος
·Εγκατάσταση (Παραθαλάσσιες πόλεις της Ιταλίας , άλλα μέρη της Ευρώπης – Παροικίες)
·Επαγγέλματα  (Στρατιώτες, ναυτικοί, έμποροι, Αντιγραφείς χειρογράφων, Δάσκαλοι Ανώτατων εκπ/κών  ιδρυμάτων)
2.      Β’  περίοδος  ---17ος-18ος αιώνας
·Εθελοντική – ειρηνική Μετανάστευση
·Αίτια (οικονομικά)
·Καταγωγή από ( Πόντο , μακεδονία)
·Εγκατάσταση (Σε πόλεις κατά μήκος των δρόμων των καραβανιών που μετέφεραν εμπορεύματα από Οθ. Αυτοκρατορία προς Κεντρική Ευρώπη, Ρωσία/ από τον Πόντο σε Καύκασο, Κριμαία (παροικίες, Οδησσός)/ από τη Μακεδονία σε Βιέννη Τεργέστη, Σερβία , Ουγγαρία/ Παραδουνάβιες Ηγεμονίες)
Επαγγέλματα :( Από Μακεδονία) εμπόριο βαμβακερών, δερμάτων, χαλιών κ.ά.)
Οι μετανάστες στη νέα τους πατρίδα
·Ανέγερση ναού, τέλεση θρησκευτικών καθηκόντων
·Σύνταξη καταστατικού (για τα μέλη των κοινοτήτων) με:
α) σκοπούς, β) οργάνωση, γ) δικαιώματα,  δ) υποχρεώσεις
·Χτίσιμο μοναστηριών και κοινοτικών σχολείων (Φλαγγινιανό Φροντιστήριο-Βενετία)
·Έκδοση ελληνικών βιβλίων, περιοδικών, εφημερίδων
Μετανάστες(Έλληνες της διασποράς-Έλληνες των παροικιών) συμβάλλουν:
· στην πνευματική αναγέννηση υπόδουλου Έθνους  (18ος αιώνας)
·στην οικονομική ενίσχυση στα ελληνικά σχολεία στις τουρκοκρατούμενες περιοχές
·και στην κατασκευή πολυτελών κατοικιών (αρχοντικά) στους τόπους καταγωγής (Σιάτιστα, Κοζάνη, Ζαγοροχώρια, χωριά Πηλίου) 
Τι θα μάθουμε:      

  • Τι γνωρίζουμε για την πρώτη μετανάστευση;


  •     Τι γνωρίζουμε για τη δεύτερη μετανάστευση;

  •    Ποιες ήταν οι δραστηριότητες και οι ασχολίες των μεταναστών στις νέες τους πατρίδες;

  •      Πώς ονομάστηκαν οι Έλληνες μετανάστες που ίδρυσαν παροικίες στο εξωτερικό και ποια η προσφορά τους στο υπόδουλο έθνος;

">

Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2012

ΚΕΦ. 5 Η οικονομική ζωή



Κεφ 5 :  Η οικονομική ζωή
 Α)  Η οικονομία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας

  • Αγροτικές καλλιέργειες (σιτάρι, κριθάρι, βαμβάκι, καπνός, λάδι, σταφίδα)
  • Κτηνοτροφία (Βοσκοί που μετακινούνταν -νομάδες)
  • Βιοτεχνία (Παραγωγή νημάτων και υφαντών)
(Η παραγωγή ικανοποιούσε κυρίως τις ανάγκες των σπιτιών και όσα προϊόντα τους περίσσευαν… )

Β) Η παρακμή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Εξαιτίας:
·       των γεωγραφικών ανακαλύψεων
  • της χρήσης νέων εμπορικών δρόμων  (οι έμποροι της Δ. Ευρώπης δεν περνούσαν πλέον από την Οθωμανική Αυτοκρατορία   για να πάνε στην Ινδία και στην Κίνα)
Αποτελέσματα:
  • Μείωση εσόδων από εμπορικούς φόρους
  • Υποτίμηση νομίσματος
  • Η οικονομική δραστηριότητα πέρασε στα χέρια των Ελλήνων

Γ)  Παράγοντες που ωφέλησαν τους Έλληνες :
  1. Συνθήκη του  Κάρλοβιτς (1699)
 2. Συνθήκη του  Κιουτσούκ-Καϊναρτζή (1774)
Αποτελέσματα συνθηκών:
  • Η Οθωμανική Αυτοκρατορία χάνει εδάφη  και παραχωρεί δικαιώματα στην Αυστρία και τη Ρωσία
  • Διομολογήσεις:
Εμπορικές συμφωνίες των δυτικών χωρών με την Οθωμανική αυτοκρατορία που έδωσαν το δικαίωμα στους Έλληνες να υψώνουν τις σημαίες τους στα πλοία τους(Ανάπτυξη εμπορίου και Ανάπτυξη ναυσιπλοΐας)
·       Εμπορικές δραστηριότητες των Ελλήνων στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη (κυρίως Ρωσία)
·       Ίδρυση ελληνικών παροικιών στις χώρες αυτές:
(Παίρνουν στα χέρια τους το εμπόριο (εισαγωγές – εξαγωγές Δύσης-Ανατολής) και πλουτίζουν- Μεταφέρουν τις επαναστατικές ιδέες των Ευρωπαίων - Σχηματίζεται αξιόλογος ελληνικός στόλος με έμπειρα πληρώματα - Δημιουργούνται σημαντικά κέντρα εμπορίου σε ελληνικές πόλεις και νησιά)


Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις (οικονομική άνθηση, εμπορικός στόλος ) για την επανάσταση των Ελλήνων με πρωταγωνιστές τους πλούσιους εμπόρους των παροικιών
Τι θα μάθουμε:
  1. Σε ποιους τομείς στηρίζονταν η οικονομία στης Οθωμανικής αυτοκρατορίας;
  2. Ποιες ήταν οι αιτίες της παρακμής της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και ποια τα αποτελέσματά της;
  3. Ποιοι παράγοντες ωφέλησαν τους Έλληνες και με ποιο τρόπο;(αποτελέσματα συνθηκών)

 


">
Ευχαριστούμε και πάλι το Γιάννη Σουδία.

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2012

Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΜΕ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ

">

Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΑ

">

Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΜΕ ΑΓΩΓΗ

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

ΚΕΦ.4: Οι Κλέφτες και οι Αρματολοί



ΚΕΦ. 4: Οι Κλέφτες και οι Αρματολοί

Σημαντικότεροι πολεμιστές:

1.     Ο Κροκόδειλος Κλαδάς (Ο Κροκόδειλος (ή Κροκόνδειλος ή Ακροκόδυλος ή Κορκόντηλος) Κλαδάς (1425-1490), γιος οικογένειας αρχόντων της αυτοκρατορίας των Παλαιολόγων, κατ’ άλλους Αρβανίτης, καπετάνιος και αρχηγός των stratioti (ατάκτων), ηγέτης της πρώτης επανάστασης έναντι των Οθωμανών στο Μοριά στις 9 Οκτωβρίου 1479 και της επανάστασης στην Ήπειρο το 1481, συνελήφθη από τους Τούρκους, το 1490, οι οποίοι των τιμώρησαν με θάνατο δια κατακερματισμού)

2.     Μάνη: (Μια από τις λίγες περιοχές που δεν υποτάχθηκαν στους Τούρκους.) Οι Μανιάτες : «αγρυπνούν νύχτα μέρα για να διατηρήσουν την ελευθερία τους και δεν εννοούν να αναγνωρίσουν κανένα ηγεμόνα επί της γης» Είχε για ορμητήριο του τη Μάνη.)
.
3.    Οι Κλέφτες:

  •       Ζούσαν στην ύπαιθρο.
  •       Είχαν τα λημέρια. 
  •         Οργανωμένοι σε μικρές ομάδες. Καθεμιά με τον καπετάνιο της. Το δικό της μπαϊράκι. .
  •      Η εχθρότητα που ένιωθαν για τους Τούρκους και γενικά για την εξουσία. Αγαπητοί στο λαό
  •       Οι κλέφτες έγιναν σύμβολο της αντίστασης των υπόδουλων Ελλήνων ενάντια στους κατακτητές.


4.    Οι Αρματολοί:

  •        Βοηθητικά στρατεύματα των Τούρκων.
  •        Είναι πρώην κλέφτες.
  •         Αποκατάσταση ασφάλειας.
  •        Συνεργάζονταν συνήθως με τους κλέφτες.
  •        Κατά τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας, πολλοί αρματολοί να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και να προσχωρούν στις τάξεις των κλεφτών.



Τι θα μάθουμε:

  •       Για τον «Κροκόδειλο Κλαδά»
  •       Τι ήταν οι Κλέφτες και οι Αρματολοί;
  •       Σε τι διέφεραν οι κλέφτες από τους Αρματολούς;

">

Δευτέρα 1 Οκτωβρίου 2012

2. Οι συνθήκες ζωής των υπόδουλων




ΚΕΦ.2 : ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΥΛΩΝ
Μετά την τουρκική κατάκτηση οι περισσότερες από τις επιφανείς βυζαντινές οικογένειες που επέζησαν μετανάστευσαν κυρίως σε:
  • Λατινοκρατούμενες περιοχές
  • Δυτική Ευρώπη
Όσες οικογένειες παρέμειναν στην Πόλη συγχωνεύθηκαν με Έλληνες από :
  • Την Καραμανία*

  • Τον Πόντο                                 πλούτισαν ως βιοτέχνες ή έμποροι

  • Τα νησιά του Αιγαίου                  

Αυτοί σχημάτισαν γύρω από το Πατριαρχείο* μια νέα άρχουσα τάξη τους Φαναριώτες που από τον 17ο αιώνα ανέπτυξε σημαντικό εθνικό ρόλο σε τομείς όπως η εκπαίδευση.

Τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας οι περιορισμοί για τους Έλληνες ήταν πολλοί.Οι Χριστιανοί επιβαρύνονταν πολύ περισσότερο από του Μουσουλμάνους.
Συγκεκριμένα:
  • Ζούσαν σε φτωχικές συνοικίες
  • Υπηρετούσαν στο στρατό μόνο σε βοηθητικές υπηρεσίες (ναύτες ή οδηγοί).
  • Απαγορεύονταν οι λιτανείες.
  • Οι σοβαρές δικαστικές υποθέσεις των Χριστιανών δικάζονταν στα μουσουλμανικά ιεροδικεία και όχι στα εκκλησιαστικά δικαστήρια
  • ·  Τακτικοί φόροι όπως:
o      Κεφαλικός φόρος*
o      Φόρος εστίας (για τις κατοικίες τους)
o      Φόρο για τη χρήση γης
o      Φόρο για την αγροτική παραγωγή
Υπήρχαν και αρκετοί έκτακτοι φόροι, καθώς και αγγαρείες

Αυτές οι διακρίσεις ήταν πιο έντονες στις απομακρυσμένες περιοχές. Εκεί οι τοπικοί διοικητές πολλές φορές κακομεταχειρίζονταν τους Χριστιανούς και δεν δίσταζαν να ενισχύσουν το προσωπικό τους ταμείο.

Τα πιο σκληρά μέτρα που αντιμετώπισαν οι Χριστιανοί, ιδιαίτερα τους πρώτους αιώνες ήταν:

  •          Οι σφαγές   
  •  Οι αιχμαλωσίες  
  • Οι εξισλαμισμοί*   
  • Το παιδομάζωμα 
  • Η αναγκαστική μετακίνηση του πληθυσμού στο εξωτερικό ή σε άγονα εδάφη, απομονωμένα ή ορεινά μέρη, λόγω της εγκατάστασης των Τούρκων στα εύφορα εδάφη.
Τι θα μάθουμε:

  •        Τι γνωρίζουμε για τους Φαναριώτες και το Πατριαρχείο;

  •    Ποιους περιορισμούς και διακρίσεις εφάρμοζαν οι Τούρκοι  στους Έλληνες;

  •  Ποια ήταν τα πιο σκληρά μέτρα που χρησιμοποιούσαν οι τούρκοι εναντίον των Ελλήνων;



 Να ευχαριστήσουμε όμως πάρα πολύ τις ωραίες παρουσιάσεις του δασκάλου Σουδία Ιωάννη από το 8οΔημ. Σχολ. Νάουσας.




">